Дүниежүзiлiк психикалық денсаулық күнi (WorldMentalHealthDay) 1992 жылдан бастап Дүниежүзiлiк психикалық денсаулық федерациясының (WorldFederationforMentalHealth) бастамасымен халықтың психикалық денсаулық проблемалары және оны нығайту тәсiлдерi туралы хабардар болуын арттыру, сондай-ақ психикалық бұзылулардың алдын алу және емдеу мақсатында атап өтiледi.

Биыл Қазақстанда алғаш рет 10 қазанда Дүниежүзiлiк психикалық денсаулық күнi «өмiр — бұл менiң ең қымбатым!».

Психикалық денсаулық денсаулықтың ажырамас бөлiгi және маңызды құрамдас бөлiгi болып табылады. Бұл — жай-күй жағдайы, онда адам өз қабiлетiн iске асырады, әдеттегi өмiрлiк стрестерге қарсы тұрады, өнiмдi жұмыс iстеуге және қоғамның дамуына өз үлесiн қосады. Бұл оң мағынада психикалық денсаулық адамның әл-ауқатының және қоғамның тиiмдi жұмыс iстеуiнiң негiзi болып табылады.

Дүниежүзiлiк психикалық денсаулық күнiнiң басты мақсаты-психикалық бұзылулардың таралуын азайту.

Психикалық бұзылулар жүрек-тамыр ауруларына әсер ететiн созылмалы жағдайлардың қатарына жатады. Мамандардың пiкiрiнше, депрессия миокард инфарктiсi мен қант диабетiне бейiм, өз кезегiнде бұл жағдайлар депрессия ықтималдығын арттырады.

Психикалық, неврологиялық бұзылулар және заттарды тұтынудан туындаған бұзылулар денсаулыққа айтарлықтай әсер етедi. Депрессия-бүкiл әлемдегi мүгедектiктiң ең үлкен себептерiнiң бiрi (мүгедектiкпен өмiр сүрген барлық жылдардың 11%-ы жаһандық деңгейде). Тек депрессия аурулардың жаһандық ауыртпалығының 4,3% құрайды.

Психикалық денсаулықты сақтау және нығайту үшiн халықты, қоғамды дұрыс хабардар ету, олардың бiлiм деңгейiн, ең алдымен жасөспiрiмдер мен олармен жұмыс iстейтiн мамандардың кәмелетке толмағандардың психикалық денсаулығын нығайту мен iлгерiлетудiң маңыздылығы туралы бiлiм деңгейiн арттыру қажет.

Балалармен жұмыс iстейтiн мамандар кәмелетке толмағанның психикалық денсаулығы олардың физикалық денсаулығы сияқты маңызды екенiн бiлуi керек. Алғашқы буын, мектеп медицинасының мамандары дағдарысты еңсеруде тиiмдi көмек көрсету үшiн балалармен және жасөспiрiмдермен жұмыс iстей бiлуi керек.

Психикалық денсаулықты қорғау психикалық денсаулықты нығайтуға, психикалық бұзылулардың алдын алуға, стигматизация, кемсiтушiлiк және адам құқықтарының бұзылу ауқымын азайтуға қатысты жалпы және мақсатты сипаттағы iс-шараларды өмiрлiк цикл бойындағы халықтың ерекше осал топтарының қажеттiлiктерiн ескере отырып бiрiктiретiн көп салалы стратегияны қамтиды.

Ешқашан психикалық ауруларға тап болмас үшiн оның салдарын емдеу емес, аурудың басталуын болдырмау және алдын-алу маңызды.

Адамның физикалық және психикалық жағдайы бiр-бiрiмен тығыз байланысты. Дене мен рухты сау ұстаудың бiрнеше ережелерi бар:

* Спорт және дұрыс тамақтану. Теңгерiмдi тамақтану және қалыпты дене белсендiлiгi-күштi қан тамырларының, жүйке жүйесiнiң және күштi иммунитеттiң КЕПIЛI.

* Терең ұйқы кем дегенде 7-8 сағат. Ұйқы дененiң тез қалпына келуiне және тиiсiнше, стресстiк жағдайларға көбiрек төзiмдiлiкке ықпал етедi.

* Хобби, талғамға байланысты хобби. Сүйiктi нәрсенi жасау дененi «қуаныш гормонын» босатуға мәжбүр ететiнi бiрнеше рет дәлелдендi.

* Қызықты және позитивтi адамдармен қарым-қатынас жасау. Позитивтi адам басқаларды жақсы, сапалы энергиямен зарядтайды, өзiн және басқаларды тамақтандырады.

* Сөйлеу қабiлетi мен мүмкiндiгi. Терiс эмоцияларды жасыру және өзiңiздi жабу зиянды. Жылдан жылға жинақталған ренiш, түсiнiксiздiк, түсiнбеушiлiк және стресс ауыр психикалық бұзылуларға әкелуi мүмкiн, олардың салдары қайтымсыз және өлiмге әкеледi.

Психикалық денсаулықты сақтаңыз — бұл өз кезегiнде бiздiң жақсы қал ахуалымыздың егiзi, бiз өз әлеуетiмiздi және қабiлетiмiздi жүзеге асыру, стреске төтеп беру, өнiмдi жұмыс iстеуге, сондай-ақ қоғам өмiрiне зор үлес қосу.